Zoeken

Generic filters
Exact matches only
Stroomversnelling op linkedinStroomversnelling op twitterStroomversnelling op youtubeStroomversnelling op flickr

Stroomversnelling Samenwerkdag Samengevat

De Samenwerkdag Stroomversnelling voor corporaties, bouwers en netbeheerders, op 10 mei op het Brabantse landgoed Ulvenhart, trok in totaal 60 deelnemers. Op het programma stonden verschillende masterclasses, ontwikkeltafels en werksessies. Hieronder een verslag.

Tijdens de lunch en het plenaire gedeelte was weer ruimte voor nadere kennismaking tussen leden, terugkoppeling uit ontwikkeltafels en werden vragen geadresseerd. Nieuwe relatiemanagers voor corporaties en gemeenten stelden zich voor, deelnemers aan de Zeeuwse Stroomversnelling waren aanwezig om kennis te maken met de Stroomversnellings partijen uit de rest van het land. En werd de laatste stand met betrekking tot de EPV gedeeld.

Crash Course NOM

De crash course is een introductieprogramma voor mensen die sinds kort bij Stroomversnelling betrokken zijn. Ze krijgen informatie over het doel en de werkwijze van Stroomversnelling en ook over wat NOM voor bewoners en markt betekent. NOM-projecten hebben een verandering in de markt teweeg gebracht. De rollen aan de vraagzijde en aanbodzijde zijn veranderd, en dat heeft zowel voor de vragers (corporaties) als de aanbieders (bouwers) gevolgen.

NOM en EPV

Bij nieuwe deelnemers is er vaak verwarring over de verhouding tussen Nul de op Meter en de energieprestatievergoeding (EPV). Een standaardvraag is inmiddels: ‘Hoe garandeer je NOM als de gezinsgrootte verandert?’ In de crash course werd die vraag meteen opgelost.

De crux van het antwoord is dat NOM geen eis maar een ambitie is. Bij een gemiddelde woning, een gemiddeld klimaatjaar en een gemiddeld gebruik staat de meter op nul. Maar aangezien die gemiddelde situatie in de praktijk vrijwel nooit voorkomt, betekent het dat mensen in de praktijk meer of minder energie gebruiken dan dat gemiddelde. Als de gezinssamenstelling verandert, verandert natuurlijk ook het energiegebruik. Afhankelijk daarvan betalen bewoners meer als zij meer energie nodig hebben dan de woning opwekt, of krijgen zij juist geld terug voor de energie die zij overhouden en aan het net leveren.

Woningcorporaties mogen (binnenkort) wettelijk een energieprestatievergoeding (EPV) vragen als een woning aan drie eisen voldoet: de woning moet goed geïsoleerd zijn, voldoende energie opwekken en de prestaties moeten een bepaald aantal jaren gegarandeerd zijn. De wet stelt hier specifieke eisen aan, er moet bijvoorbeeld 25 KWh/ m2 worden opgewekt voor gebruikgebonden energie. Als aan de voorwaarden wordt voldaan, mogen corporaties een EPV vragen van 1 tot 1,40 euro per vierkante meter.

Het feitelijk energiegebruik van het huishouden kan afwijken van hetgeen (wettelijk) wordt opgewekt. Dit heeft ook gevolgen voor de energierekening. Een woning waarvoor EPV mag worden gevraagd, is dus niet voor elk gezin ook een woning waar ‘Nul op de Meter’ staat. Het is belangrijk om dat goed naar bewoners te communiceren. Daar ligt voor corporaties een hele uitdaging.  Daar gaat de masterclass Bewoners in NOM innovatie dieper op in.

De verwarring rond de termen EPV en NOM onderstreept hoe belangrijk het is dat alle bij de NOM-projecten betrokken professionals weten hoe het zit. Niet alleen om het zelf aan anderen uit te kunnen leggen, maar ook om verkeerde aannames en daaropvolgende acties te voorkomen.

Status EPV

Dinsdag 17 mei is het wetsvoorstel Energieprestatievergoeding door de Eerste Kamer aangenomen. Voor alle leden van Stroomversnelling goed nieuws rondom de wet die zo broodnodig is om Nul op de Meter de vlucht te geven die het nodig heeft.

Bewoners in NOM innovatie

De masterclass over de rol van bewoners bij een NOM-innovatie draait om de vraag: hoe stellen we de bewoners bij een NOM innovatie centraal en wat betekent dat concreet? De masterclass bestaat uit een serie bijeenkomsten waarin gewerkt wordt aan concrete producten die het proces met bewoners voor ieder zullen helpen. In de vorige ging het over de voorbereiding van een bewonerstraject. Wat moet je allemaal weten en onderzoeken voordat je kunt beginnen? In deze bijeenkomst ging het over de tweede stap: hoe bepaal je een strategie in de communicatie met bewoners die met een NOM innovatie te maken krijgen? Waar moet je beginnen?

In de praktijk zijn drie scenario’s/startsituaties mogelijk:

  1. Corporatie gaat voor het eerst een NOM-project doen en moet nog een aanbieder selecteren.
  2. Corporatie heeft al een aanbieder gekozen en gaat samen met die aanbieder het traject in.
  3. Corporatie heeft al een NOM-project uitgevoerd en wil nu doorpakken.

De deelnemers werkten in groepjes een strategie uit met doel, boodschap, doelgroepen, middelen en een planning. Conclusie was dat er eerst gedegen onderzoek nodig is naar de achtergronden van de wijk en haar bewoners om de juiste strategie te kunnen bepalen. Bij de uitvoering van de strategie kunnen plenaire bijeenkomsten en individuele benaderingen elkaar afwisselen.

Startsituaties 1 en 2 lijken daarbij erg op elkaar in mogelijke aanpak. Situatie 2, waarbij al een bouwer is geselecteerd, heeft als duidelijk voordeel dat alle kennis en ervaring aanwezig zijn en taken verdeeld kunnen worden. Bij situatie 3 is een aanpak vanuit verleiding mogelijk. De corporatie kan bewoners uit het eerste project vragen om ‘ambassadeurs’ te worden, die andere bewoners zodanig enthousiasmeren dat die zelf gaan vragen wanneer zij aan de beurt zijn.

Werksessie aanbieders en corporaties

In het middagdeel van de Samenwerkdag hadden de groep bouwers (begeleid door Claudia Laumans) en de groep corporaties (begeleid door Maurice Coen) één gezamenlijke werksessie.

In deze sessie werd het vergezicht geschetst van hoe vraag en aanbod elkaar uiteindelijk gemakkelijk kunnen vinden via een site waarop corporaties hun zoekcriteria kunnen invoeren en dat resulteert in een passende selectie van aanbod. Dat aanbod is op de site opgenomen met diverse standaarddocumenten, zoals: standaardprijs, referentiewoning, productspecificatie, afname-overeenkomst, woonhandleiding, monitoringprotocol, onderhoudsplan etc. Het voordeel van zo’n online platform voor eerste selectie is dat een uitvraagproces minder tijd kost, zowel voor corporaties als voor bouwpartijen.

In de komende Samenwerkdagen worden de standaarddocumenten stap voor stap in de dialoog tussen bouwers en corporaties vastgesteld. Hierbij wordt uiteraard gebruik gemaakt van de documenten die eerder al zijn gemaakt binnen Stroomversnelling Huur of Koop of die partijen zelf al met succes hebben ontwikkeld. Zo weten over enige tijd alle aangesloten bouwende en corporatieleden op welke basis zij elkaar ontmoeten.

Het eerste document dat de volgende Samenwerkdag, 2 juni, wordt vastgesteld is de standaardproductspecificatie waarvoor de bouwende leden (afgestemd op een referentiewoning) een standaardprijs gaan afgeven.

De opzet hiervoor wordt rondgestuurd, opmerkingen kunnen worden teruggestuurd, waarna de volgende dialoogsessie ruimte is voor het bespreken van de opmerkingen om dan te komen tot een definitief document voor de hele Vereniging. 

NOM-PROJECTEN

Voor corporaties die net gestart zijn met een Nul op de Meter-project of zich daarop voorbereiden, is het nuttig en inspirerend om verhalen te horen van corporaties die al ervaring hebben opgedaan met NOM. Ook daar is op de Samenwerkdag gelegenheid voor. Marcel Rodigas , Manager Vastgoed van Woonstichting SSW, deelde zijn ervaringen met een succesvolle NOM-uitvraag in De Bilt: een project met gestapelde bouw. De bouw is bijna gereed (zie www.sbrcurnet.nl/projecten/kennispartnerproject-energiesprong).

De deelnemers konden al hun vragen bij hem kwijt, onder meer over financiën, techniek, de rol en reacties van bewoners, de betekenis van NOM voor de eigen organisatie en de samenwerking met aanbieders.

Actiepunt
Een van de vragen die aan het eind van de Samenwerkdag in de deelnemersgroep van de corporaties nog overbleef, is hoe corporaties in hun businesscases moeten omgaan met de marktwaardeproblematiek. De voorbeelden die binnen Stroomversnelling worden gebruikt, gaan uit van het bedrijfswaardemodel. Het is belangrijk dat Stroomversnelling ook voorbeelden ontwikkelt die uitgaan van marktwaarde.

Werksessie aanbieders en netbeheerders

Tijdens deze Samenwerkdag werd voor het eerst een werksessie gehouden tussen aanbieders en netbeheerders. Door met elkaar in gesprek te gaan, kregen beide groepen meer inzicht in elkaars belangen en daardoor ook meer begrip voor elkaar.

In de praktijk lopen zowel bouwers al netbeheerders tegen hindernissen aan, met name op het gebied van regelgeving. Netbeheerders hebben bijvoorbeeld met een aansluitplicht te maken, waardoor woningen in een Stroomversnelling-project niet zomaar kunnen worden afgesloten van de gasleiding.

Een ander probleem is dat de installatie van zonnepanelen tot een piek in energielevering kan leiden. Als de zon schijnt, gaan alle zonnepanelen gelijktijdig energie produceren, die direct aan het net wordt geleverd. Tijdens de sessie werd besproken of bouwers in hun NOM-concepten maatregelen kunnen verwerken om deze piek te verminderen, zodat de netbeheerders het net niet onnodig hoeven te verzwaren, met alle kosten van dien. Hetzelfde geldt voor een piek in het verbruik van energie. Een voorbeeld is een maatregel in het kader van legionellapreventie. Om legionella te voorkomen, moeten  warmtepompen eens in de zoveel tijd op hoge temperatuur worden verwarmd. Voor de netbeheerders is het van belang dat dit niet bij alle warmtepompen in een wijk op hetzelfde moment gebeurt en dus heel veel energie vraagt, maar over een bepaalde periode wordt verspreid.

De enige manier om knelpunten op te lossen en de regelgeving te veranderen, is experimenteren en leren. Daarover waren zowel de netbeheerders als de bouwers in de workshop het eens. Daarom

is het belangrijk om pilots uit te voeren, om te kijken hoe het NOM-concept kan worden verbeterd. Alle reden om daar op volgende bijeenkomsten samen verder over te spreken.

Ontwikkeltafel NOM Keur

De Ontwikkeltafel NOM Keur werd bijgewoond door mensen die vaak al jaren actief zijn met Nul op de Meter renovaties. Doel van de ontwikkeltafel is om samen vorm te geven aan het NOM Keur, dat straks bepaalt wanneer een woning gecertificeerd Nul op de Meter is. De volgende onderwerpen werden besproken:

  • Samenwerking Stichting Excellente Concepten: in de markt heerst enige verwarring over de relatie van het NOM Keur tot het NOM Label van de Stichting Excellente Concepten. Gezamenlijk is vastgesteld dat beide keurmerken elkaar aanvullen. Momenteel wordt bekeken hoe de samenwerking concreet vorm kan krijgen.
  • NOM Keur op Toepassing: de volgende fase is het ontwikkelen van het NOM Keur op Toepassing. Dit betreft de borging van de kwaliteit van proces en product tijdens de realisatie van de NOM woning. De Taskforce is tijdens de Samenwerkdag van start gegaan.

Ontwikkeltafel Monitoring

De Ontwikkeltafel Monitoring bepaalt hoe Stroomversnelling omgaat met monitoring en alles wat daarbij komt kijken, zoals: moet er gemonitord worden om de prestaties te kunnen garanderen? Wat betekent dat voor apparatuur en afspraken? Hoe zorgen we ervoor dat we voldoen aan wet- en regelgeving omtrent privacy? De volgende onderwerpen zijn besproken:

  • Taskforce Data Veiligheid & Privacy: gegevens die uit de woning komen blijven wettelijk eigendom van de bewoner, ook als de bewoner toestemming geeft voor het monitoren daarvan. Om te waarborgen dat alle betrokken partijen zorgvuldig met de gegevens omgaan, wordt gewerkt aan een Gedragscode en een Bewerkersovereenkomst Nul op de Meter. Die worden op de volgende Samenwerkdag besproken.
  • Taskforce Meetsystemen: de meetsystemen van een aantal Stroomversnelling-bouwers zijn verzameld en rondgestuurd naar de Ontwikkeltafel. Ze worden meegenomen bij het werk van de Taskforce Data.
  • Taskforce Rekenmethodiek: de Taskforce wil NEN7120 gebruiken voor de definities van getallen. Tijdens een sessie op 23 mei worden formules besproken aan de hand waarvan die worden bepaald.
  • Taskforce Binnenklimaat: de Blauwe Tabel bevat een sectie over binnenklimaat. Dat is het vertrekpunt van deze Taskforce. Hieraan wordt toegevoegd hoe wordt vastgesteld of eisen worden gehaald. Op 23 mei is daar een bijeenkomst over.
  • EPV: volgens de huidige wetgeving over de EPV vervalt de grondslag voor het innen van de EPV als een woning 1 procent onder de norm blijft. De vraag of de huurder hiervoor in buitengewone gevallen gecompenseerd kan worden, wordt geagendeerd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK).

Conceptontwikkeling NOM Hoogbouw

Voor de hoogbouw bestaan nog geen goede, betaalbare oplossingen. Het is bijvoorbeeld lastig om genoeg energie op te wekken vanwege het geringe dakoppervlak per woning. Ook is de diversiteit binnen hoogbouw groter, waardoor concepten minder makkelijk te industrialiseren zijn. Bovendien zijn appartementen over het algemeen kleiner en hebben ze een lager gemiddeld energiegebruik dan grondgebonden woningen, waardoor de financiële ruimte voor de renovatie kleiner is.

Omdat de bestaande hoogbouw nu eenmaal niet geheel gesloopt kan worden, moet hiervoor een oplossing worden gevonden. Hiervoor wordt aan een programma gewerkt. Verschillende bouwdelen moet slimmer, goedkoper en beter worden ontworpen en gefabriceerd. Dit betreft onder meer oplossingen voor gevel, klimaatsysteem, algemene en buitenruimte, badkamer, keuken, toilet, geluidswering en liften. Een groep toeleveranciers gaat hieraan werken. Vervolgens moeten de bouwdelen door slimme conceptarchitectuur aan elkaar verbonden worden. Stroomversnelling neemt de leiding bij dit parallelle proces.

Het programma voor NOM Hoogbouw is momenteel in voorbereiding. Voor de uitvoering zijn voldoende deskundige partners nodig die bereid zijn hier ontwikkeltijd in te steken.

Interesse? Meld u bij contactpersoon is Nynke Feenstra nfeenstra@stroomversnelling.nl

Meer Informatie

– Compact en compleet beeld van Nul-op-de-meter Huur, via EnergielinQ: http://www.energielinq.nl/kennisbundels

– Kennispaper Vastgoedsturing: http://www.energielinq.nl/uploads/attachment/file/6/86/05b_Vastgoedsturing_1.01-1450171636.pdf

– Systeemwoningen:

http://www.energielinq.nl/resources/822708

– Bedrijfswaardemodel Huur: http://energielinq.nl/resources/822426

– Monitoringgegevens: een eerste rapportage: http://www.energielinq.nl/resources/resultatenmonitoringbewoners

– Timelapse video’s NOM-renovatie:

https://www.youtube.com/results?search_query=stroomversnelling

– Brochure vergunningen: http://www.stroomversnelling.nl/media/1037/brochure-taskforce-vergunningen.pdf

– Brochure woningcorporaties:

http://www.stroomversnelling.nl/media/1103/brochure_woningcorporaties.pdf

Geleerde lessen rond bewonerscommunicatie:

http://www.bewonerscommunicatie.com/

 

Deel dit bericht via social media: