Op donderdag 15 november waren er zo’n 50 professionals te gast in Het Huis in Utrecht bij de laatste Stroomversnelling Samenwerkdag van 2018. Naast de gebruikelijke aandacht voor de actualiteit lag het zwaartepunt deze keer op de NOM Ready aanpak, op het delen van kennis en ervaringen over VVE’s, en de stand van zaken rond de Monitoringnorm voor NOM-woningen werd besproken, met een doorkijk naar de monitoring-pilots die in 2019 gaan plaatsvinden.
Klimaatakkoord
De status van het Klimaatakkoord is het eerste onderwerp op de agenda. Het akkoord ‘op hoofdlijnen’ dat voor de zomer werd bereikt was niet concreet genoeg het om te laten doorrekenen door het PBL. We moeten nu zo snel mogelijk naar een concreet akkoord dat wél doorrekenbaar is. Stroomversnelling directeur Ivo Opstelten licht de belangrijkste aspecten van deze klus toe: “In deze afrondende fase zitten we bij vier opdrachten aan tafel. De overheid is bereid om over een kwaliteitsstandaard voor renovatie te praten, dat is goed nieuws. Een belangrijke opdracht waar we als Stroomversnelling bij betrokken zijn is het definiëren van de bijbehorende kwaliteitsnormen. Welke grootheden worden daar bijvoorbeeld voor gebruikt? Dit gesprek vindt plaats in de Werkgroep Woningen. Daarnaast hebben we als Stroomversnelling zitting in de Werkgroepen Wijkaanpak, Arrangementen (kostprijsverlaging) en Financieringsconstructies.”
“Als Stroomversnelling willen we bijvoorbeeld dat een toekomstige normstelling rekening houdt met de EPV. Als het gaat om kostprijsverlaging, dan hebben wij binnen de vereniging een aantal leden die nu al met industrialisatie bezig zijn. De vraag wordt dan: wat is de huidige prijsstelling die we kunnen waarmaken, en hoe ver kan de prijs in de toekomst nog omlaag? De voeding die wij krijgen op dit punt van onze leden nemen we mee aan tafel. Zowel de aanbieders als de corporaties. We praten aan de Arrangemententafel over het op gang brengen van een productiestroom door een bouwstroom op gang te brengen. Als je dit goed kunt neerzetten, dan kan het Rijk hier bijvoorbeeld op de juiste manier een subsidie tegenover zetten.”
Bewonersonderzoek
Goed onderzoek naar bewonerservaringen met NOM is op dit moment slechts in een versnipperde vorm beschikbaar. De TU Delft wil bestaand bewonersonderzoek gaan inzamelen als input voor een steviger bewonerscommunicatie ontwikkeltraject. Het kan zijn dat Stroomversnelling leden een verzoek krijgen om deel te nemen aan dit onderzoek (op basis van bestaande gegevens). Binnen Stroomversnelling zijn Jantien van den Berg en Martin van Briemen hierbij betrokken.
Hackathon
Op 11 november heeft Stroomversnelling in samenwerking met de gemeente Wijk bij Duurstede een hackathon georganiseerd. De gemeente Wijk bij Duurstede heeft de ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. Zes teams, bestaande uit high potentials van Stroomversnelling-leden, zijn een dag lang aan de slag gegaan met frisse, vernieuwende aanpakken om een bloemkoolwijk uit het begin van de jaren tachtig op een zo ambitieus mogelijke manier van het gas af te krijgen. Na een lange dag innoveren in competitieverband werden ’s avonds, tijdens een bestuursdiner, de concrete resultaten meteen gepresenteerd aan de bestuurders van Stroomversnelling lidbedrijven. Een en ander vond plaats bij BAM Homestudios, waar het gezelschap zich eerder op de dag al had verzameld voor de Algemene Ledenvergadering van Stroomversnelling. Uit de vele positieve reacties bleek dat het organiseren van een hackathon een goede manier is om met elkaar in gesprek te gaan over de vraag hoe je opschaling kunt bewerkstelligen. Een dag lang hacken leverde bovendien heel wat concrete aanknopingspunten om gezamenlijk mee aan de slag te gaan. Ook de gemeente Wijk bij Duurstede was enthousiast over de resultaten die deze hackathon heeft opgeleverd.
Wijkaanpak
Ter afsluiting van het plenaire gedeelte van de Samenwerkdag geeft Jantien van den Berg nog een korte toelichting bij de werkzaamheden van de Ontwikkeltafel Wijkaanpak. “We gaan met diverse partijen om de tafel. Gemeenten nemen een regierol, maar zijn soms nog wat onwennig. Als je een bepaalde keuze maakt, sluit je andere dingen uit bijvoorbeeld. Hoe ga je daar mee om? We gaan eerst een knooppuntenkaart maken, voortbordurend op ervaringen van energiecoöperaties en van het programma Smart Energy Cities, en we gaan kijken of we de kennis die er al is gekoppeld kan worden aan de aardgasvrij-proeftuinen die afgelopen zomer door de minister zijn geselecteerd.”
Van de klimaattafel naar de keukentafel
De eerste deelsessie is een collectieve brainstorm met alle aanwezigen over de verdere ontwikkeling van de NOM Ready gereedschapskist. Het idee achter NOM Ready is dat je de verduurzaming van vastgoed in stappen aanpakt. Maar dan wel slimme stappen, die garanderen dat je er achteraf geen spijt van krijgt. Om richting te geven aan de brainstorm wordt een aantal thema’s aangereikt die dienen als springplank naar (de ontwikkeling van) een slimme propositie. De aanwezigen gaan in drie groepen uiteen en gaan respectievelijk aan de slag met NOM Ready-proposities voor particulieren, corporaties en VvE’s. Twee thema’s/proposities voor particulieren zijn het energieloket van de gemeente en een online verbouwingsconfigurator of rekentool, gebaseerd op het NOM Ready-model. Thema’s voor corporaties zijn o.a. verantwoord uitponden en een training ‘verduurzamen in stappen’. Voor VvE’s is er gekeken naar de voors en tegens van een training voor adviseurs en procesbegeleiders, en de mogelijkheden van een keurmerk bij verduurzaming in stappen.
Sessie monitoringnorm
Stroomversneller Rens Verbruggen is al geruime tijd intensief betrokken bij de ontwikkeltafel monitoring. Hij geeft een presentatie over de tot nu toe behaalde resultaten en hij licht toe wat er in 2019 staat te gebeuren waar het gaat om de standaardisatie van NOM-monitoring in het algemeen, en de start van een aantal nieuwe pilots in het bijzonder. Het voorstelrondje aan het begin van de sessie levert meteen interessante inzichten op over de huidige stand van zaken omtrent NOM-monitoring. Er zijn heel wat deelnemers die hier ervaring mee hebben; zowel vanuit corporaties als vanuit bouwers. Uiteraard gaat het dan over de inning van de Energieprestatievergoeding, maar we horen ook wat er in de praktijk nog niet goed gaat. Verbeterpunten ten opzichte van de huidige situatie zijn bijvoorbeeld het matige gebruiksgemak bij het binnenhalen en bewerken van data: veel partijen hebben te maken met twee of meer verschillende systemen, waardoor ze regelmatig voor de lastige taak staan om appels met peren te vergelijken. Ook het binnenhalen van hoogwaardige data (o.a. door foutdetectie) is een uitdaging. Opvallend: het onderwerp privacy blijkt, mede dankzij de invoering van de AVG, een stuk minder moeilijk te zijn dan men een jaar geleden nog dacht. Alleen oudere bewoners hebben hier wel eens moeite mee. Dan nog een pro-tip van Dura Vermeer: “Veel is al opgenomen in de Model Afnameovereenkomst voor NOM-renovaties van Aedes, Bouwend Nederland en Stroomversnelling. Neem het model mee als je een contract gaat afsluiten.”
Rens Verbruggen geeft vervolgens een overzicht van de taken die de ontwikkeltafel zichzelf aan het begin van het traject heeft gesteld, de resultaten die inmiddels zijn behaald, en de onderdelen die in ontwikkeling zijn. “We zijn nu nog bezig met de ontwikkeling van een API, een soort technische standaard die ervoor zorgt dat je je data straks plug and play kunt benaderen en uitwisselen met behulp van apparatuur van verschillende leveranciers. In 2019 gaan we een aantal pilots doen in samenwerking met Corponet. Het doel is om met behulp van de API de data rechtstreeks naar de ERP-software van corporaties te sturen. Het einddoel is dat de EPV-administratie van kop tot staart helemaal geautomatiseerd wordt.” Ter afronding van de sessie vraagt Verbruggen aan de deelnemers welke andere toepassingsgebieden men ziet voor de API. Met name op het gebied van onderhoud en servicegerichtheid (een storing oplossen voordat de bewoner er iets van merkt) zien de aanwezigen veel mogelijkheden.
Sessie VvE’s naar NOM
Stroomversnellers Niels Sijpheer en Felix van Gemen leiden een sessie over kansen en knelpunten voor VvE’s die naar nul-op-de-meter willen. Een belangrijke conclusie van deze sessie is dat er behoefte is aan ondersteuning van VvE-besturen, om ze te helpen een goede opdrachtgever te worden. Met name een goede procesbegeleider is onontbeerlijk. Meerdere deelnemers aan de sessie maken expliciet onderscheid tussen de behoefte aan een inhoudelijke adviseur en aan een procesbegeleider: twee verschillende competenties die allebei nodig zijn. Verder beseffen de deelnemers zich terdege dat we pas aan het begin staan van het VvE ‘vraagstuk’, wat betekent dat er des te beter moet worden nagedacht over de richting die we aan de toekomstige ontwikkelingen willen meegeven. Ook de opgave ‘gemengd bezit’ komt snel dichterbij: Stroomversnelling gaat onderzoeken hoe VvE ervaringen met hoogbouw en ervaringen van corporaties elkaar kunnen verrijken, om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van een goede gemengd bezit-oplossing.
Heeft u ideeën voor onderwerpen die we op de Samenwerkdag zouden moeten agenderen? Laat dit dan weten aan Karen Hogenbirk.