Benut uitstel van afbouw salderen voor verbeterde regeling

Breng de huursector en de energietransitie op tempo

De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel voor afbouw van de salderingsregeling controversieel verklaard. Daarmee wordt erkend dat het afbouwen van de salderingsregeling een heikel punt is, dat aan de nieuwe regering moet worden overgelaten.

In de afgelopen maanden verschenen er diverse rapporten die aantonen dat het huidige wetsvoorstel een negatief effect heeft op toepassing van zonnepanelen in de huursector. Dit alleen al zou voldoende reden zijn om het voorstel controversieel te verklaren. De vooronderstelling waarop het wetsvoorstel is gebaseerd, namelijk dat het rendabel blijft om in zonnepanelen te investeren, is immers voor een belangrijk deel van de beoogde doelgroep onjuist.

Eerder is al door diverse partijen, waaronder Stroomversnelling, gewezen op de negatieve effecten van het huidige wetsvoorstel op de voortgang van energietransitie in het algemeen, en meer specifiek op de problemen die het oplevert in de huursector, waar het bijvoorbeeld direct zal raken aan de opschaling van nul-op-de-meter woningrenovaties. Hierdoor zal veel nuttig beschikbaar dakoppervlak – en dus duurzame energieopwekking – onbenut blijven.

Rapporten Kwink Groep en Fakton
Kwink Groep, dat in opdracht van EZK onderzoek deed naar het effect van het wetsvoorstel op de toepassing van zonnepanelen bij huurwoningen, is wat voorzichtig, maar concludeert dat een deel van de woningcorporaties niet meer zal investeren in zonnepanelen. Onderzoek van Fakton wijst echter uit dat onder de nieuwe regeling de business case voor zonnepanelen vanaf 2024 tot en met 2032 negatief is voor woningcorporaties. De potentiële bijdrage van de sector aan de productie van duurzame energie met PV ligt volgens Fakton tussen de 2,5 en 3,6 TWh, ofwel 13% tot 19% van het gestelde doel uit het Klimaatakkoord. De sector was goed op weg om dit potentieel al in 2037 te realiseren. De afbouw van de salderingsregeling maakt dit echter zeer onwaarschijnlijk. Dat betekent een groot risico voor de haalbaarheid van de doelstellingen uit het Klimaatakkoord.

Onderzoek DGMR
Daarnaast heeft bureau DGMR in opdracht van BZK het effect van de nieuwe salderingsregeling onderzocht voor woningen waarvoor een EPV-vergoeding wordt geïncasseerd. DGMR concludeert dat de nieuwe regeling de energierekening van de huurder doet oplopen met een bedrag tot € 60 per maand aan het einde van de afbouwperiode. Die conclusie is in lijn met de analyse die Stroomversnelling zelf ook al uitvoerde (zie ook dit artikel op Energielinq).

Hoewel in dit scenario de woonlasten van een huurder in een EPV-woning nog steeds beter zijn dan in de referentiesituatie voor renovatie (een aardgasgestookte woning), wordt het huidige voordeel voor een belangrijk deel teniet gedaan. Bovendien staan woningcorporaties dan voor een onmogelijke communicatie-opgave. Aan huurders, die middels een flinke verbouwing een zeer energiezuinige woning hebben gekregen, moet worden uitgelegd dat ze in de komende jaren door een wijziging van het overheidsbeleid opeens tientallen euro’s per maand erop achteruit gaan. De onzekerheid op dit punt zal een rem zetten op investeringen in NOM-woningen en daarmee op de beoogde bijdrage aan CO2-reductie in 2030, waar nog vanuit werd gegaan in eerdere analyses van PBL. Zo zullen de doelen van het Klimaatakkoord dus alleen maar verder uit beeld raken.

Het alternatief
Wat is dan een goed alternatief? Stroomversnelling stelt voor dat de nieuwe regering de volgende uitgangspunten meeneemt in de discussie over het wetsvoorstel:

• Zorg dat de nieuwe regeling gunstiger wordt voor woningen die voldoen aan een minimale energieprestatie. Door de introductie van de nieuwe energielabelsystematiek is binnen afzienbare tijd voor elke woning inzichtelijk wat de huidige energieprestatie is. Woningcorporaties hebben sowieso de opgave om hun woningbezit 2050-ready te maken, door aan de standaard uit het Klimaatakkoord te voldoen. Op deze manier blijven investeringen van woningcorporaties in zonnepanelen ook rendabel onder de nieuwe regeling en is er een extra stimulans om woningen op het niveau 2050 te brengen. Bovendien neemt dit het probleem bij EPV-woningen weg (zie ook het 5-punten plan dat Stroomversnelling eerder voorstelde).
• Geef in de nieuwe regeling bewoners met zonnepanelen, die aan kunnen tonen dat een minimum aandeel van de opgewekte elektriciteit door hen zelf wordt geconsumeerd, de mogelijkheid het restant volledig te salderen. Op deze manier ontstaat er een stimulans voor zelfconsumptie en wordt de impact op het elektriciteitsnet (een van de nadelen van de huidige regeling) verkleind.

Zie ook:
Afbouw Salderingsregeling aangepast: implicaties voor huursector onduidelijk (o.a. webinar en werkmodel)

Salderingsregeling: niet afschaffen maar aanpassen (Stroomversnelling 5-puntenplan)