Bestaande warmtenetten in de vijfde versnelling
Op 5 november 2021 organiseerden Stroomversnelling en TKI Urban Energy een webinar over de vertaling van de principes van vijfde generatie stadsverwarming en -koeling (5GDHC) naar bestaande netten voor stadsverwarming. Deze bestaande netten zijn in de meeste gevallen derde generatie warmtenetten.
Hoewel de warmtenet-sector nog relatief klein is, in vergelijking met het toepassingspotentieel, zijn in veel steden al derde generatie warmtenetten in gebruik. Wanneer in die steden nieuwe gebieden worden voorzien van stadsverwarming, kan het bestaande stadsverwarmingsnet het ontwikkelkarakter van de nieuw aan te sluiten stadsdelen gaan beheersen.
Om de klimaatdoelen te halen, staan zowel nieuwe als bestaande stadsverwarmingssystemen voor de uitdaging om warmte- en koelvermogen uit hernieuwbare energiebronnen te leveren aan een groeiend deel van de gebouwde omgeving. Door deze toenemende vraag is de toepassing van 5GDHC-principes op bestaande netten ook direct van belang. Hoog tijd dus om de uitdagingen die voor ons liggen in kaart te brengen en de verschillende actoren in beweging te zetten.
Ongeveer 100 Nederlandse professionals namen deel aan dit online evenement, zowel vanuit de industrie als vanuit gemeenten die zich bezighouden met de transformatie van bestaande gebouwen naar fossielvrij verwarmde gebouwen, wijk voor wijk. Het webinar begon met een vooruitblik van Ivo Opstelten (Stroomversnelling) op de functionele prestatiekenmerken van het energiesysteem in 2050. Ivo benadrukte hoe deze zich verhouden tot de vijf principes (en de key performance indicators, KPI’s) uitgewerkt in het D2Grids-project voor 5GDHC. Johan van Bael (VITO) vervolgde met een verkenning van de mogelijkheden en beperkingen van verschillende warmtebronnen voor 5GDHC, met name industriële restwarmte en geothermische energie.
Vervolgens werd een reeks uitdagingen geïdentificeerd rond de transformatie en/of uitbreiding van bestaande warmtenetten naar 5GDHC-netten: technische uitdagingen (Herman Eijdems, MijnWater), procesuitdagingen (Bob Oosterbaan, Ennatuurlijk) en financiële uitdagingen (Edwin Claessens, Mijnwater) werden belicht. Martijn Clarijs (TNO) en Sam van der Zwan (Deltares) vervolgden met uitleg en demonstratie van een toolkit die bruikbaar is in de ontwerpfase van (het transformeren van bestaande en/of opzetten van nieuwe) warmte-/koudenetten, ontwikkeld in het kader van het TKI Urban Energy project WarmingUp.
Tot slot daagde Robert Jan van Egmond (TKI Urban Energy) de aanwezigen uit om met briljante ideeën te komen om de uitdagingen bij het upgraden van de bestaande netten het hoofd te bieden. Het innovatiesubsidieprogramma MOOI van TKI met een budget van 27 miljoen voor 2022 is daarvoor misschien wel het juiste instrument.