“Failissement Factory Zero is verlies voor de energietransitie”

Op 17 mei is Factory Zero, de fabrikant van geïntegreerde energiemodules voor nul-op-de-meterwoningen, failliet verklaard. Kwaliteitsproblemen met vroege versies van de energiemodules en de daaropvolgende problemen met leveranciers van vervangende onderdelen én vraaguitval – als gevolg van corona – hebben het bedrijf de das omgedaan.

Factory Zero werd in 2016 opgericht door Jan-Willem van den Groep, Desmond Hughes, Sjoerd Klijn Velderman en Jasper van den Munckhof. Bouwers als Dura Vermeer en ERA Contour toonden al snel interesse in de energiemodule. Inmiddels zijn er enkele duizenden geïnstalleerd.

Ivo Opstelten (directeur Stroomversnelling) reageert op het nieuws: “Het faillissement van een partij als Factory Zero is vooral een verlies voor de Nederlandse energietransitie. Factory Zero was het eerste bedrijf dat het product ‘installatietechniek’ als een integrale system-integrator in de markt zette. En het is dit type initiatieven dat we voor de energietransitie hard nodig hebben. Het is dan ook zuur dat ze het net niet hebben gered.”

“De overgang van start-up naar scale-up is een heel spannende en kritische fase. Dat is vaak de plek waar je als onderneming door de zogenaamde ‘valley of death’ heen moet. Ik denk dat Factory Zero typisch een slachtoffer is geworden van die valley of death. Je hebt te maken met grote risico’s en er zijn grote investeringen nodig. Dan moet het vervolgens ook een keer meezitten. Vooral qua timing, in de zin dat je tijdig voldoende volume moet kunnen maken. Net op het moment toen het erop leek dat Factory Zero de orderportefeuille op orde had, viel de vraag uit. Dat schetst de kwetsbaarheid van dit soort initiatieven, maar in dit specifieke geval is het ook een verlies voor de markt, omdat we dit soort partijen nodig hebben.”

“Factory Zero heeft beslist niet gefaald vanwege de manier waarop de productie van energiemodules werd aangevlogen. Ze hebben een heleboel waardevolle kennis opgedaan rond hun specifieke aanpak. Die kennis zit deels in de mensen, maar deels ook in uitgeschreven processen, die openbaar beschikbaar zijn. Ik roep alle geïnteresseerde partijen op om daar kennis van te nemen. Zodat in ieder geval de kennis die door Factory Zero is opgedaan hergebruikt wordt. Dat gezegd hebbend zou de beste uitkomst voor de energietransitie zijn als er een doorstart kan worden gemaakt, want dan blijft al die kennis behouden.”

Sjoerd Klijn Velderman vult aan: “Ik hoop dat de ontwerpprincipes een plek krijgen in het handelen van de sector: de gebruiker moet het apparaat willen hebben, de verwerker moet het zonder instructie kunnen plaatsen en onderhouden, en de prestaties moeten gegarandeerd zijn.”

Sjoerd werd onlangs geïnterviewd door vakblad Cobouw over het faillissement. Een quote uit dit artikel:

“Het bedrijf groeide hard, maar heeft nooit winst gemaakt. In 2020 kwam het bedrijf daar dichtbij, maar toen gooide corona roet in het eten. Factory Zero had “extreem veel problemen” met leveringen, vertelt Klijn Velderman. De benodigde onderdelen, die veelal uit Italië kwamen, werden simpelweg niet meer geleverd. “Dat heeft veel verlies van goodwill bij klanten opgeleverd. Zij waren teleurgesteld.”

Daar kwam nog eens bij dat het bedrijf kampte met herstelacties. Een van de producten in de energiemodule bleek sneller te verouderen dan voorheen was gedacht. Bij bijna de helft van de al geplaatste modules moest dit product worden vervangen. Een kostbaar en tijdrovend traject, zegt Klijn Velderman. Ook dat hielp niet bij de opbouw van het bedrijf. “Allemaal logische problemen bij een start-up, maar precies toen we uit die fase kwamen, zakte het aantal projecten in.”

Klijn Velderman merkte ook dat de bijzondere marktpositie van het bedrijf soms ongunstig was. “Wie is nou precies de klant? De installateur, de bouwer of de vastgoedonderhouder?”