Nieuwe Handreiking Monitoring voor corporatiemedewerkers
De nieuwe Handreiking Monitoring van Stroomversnelling geeft corporatiemedewerkers een helder en breed beeld van wat er mogelijk is met monitoring. De handreiking is niet zozeer gericht op koplopers of IT-specialisten, maar veel meer bedoeld voor mensen die niet dagelijks met monitoring te maken hebben.
Meer dan de EPV
De Handreiking Monitoring gaat over energieprestatie-monitoring in de breedste zin van het woord, dus niet alleen over de vraag hoe je data verzamelt in het kader van de Energieprestatievergoeding. Er worden use cases behandeld die verband hebben met de energietransitie, maar daarnaast kan monitoring bijvoorbeeld ook worden ingezet voor (besparing op) onderhoud van installaties of voor benchmarking. Er is ook ruime aandacht voor het implementatieproces, van uitvraag tot gebruik en aansluiten bij bestaande processen.
Stroomversnellers Maarten Hommelberg, Marten Witkamp en Rens Verbruggen hebben de handreiking geschreven in samenwerking met tal van Stroomversnelling lidbedrijven. Ze geven een korte toelichting op de ontstaansgeschiedenis en op de inhoud van de handreiking.
Use cases voor corporaties
Marten Witkamp: “De eerste Stroomversnelling publicaties over monitoring gingen nog over het uitvinden van de juiste route, met name voor koplopers op het gebied van EPV-monitoring. In die fase heeft Stroomversnelling er vooral voor gezorgd dat de wensen van corporaties goed konden landen bij de aanbieders. Deze nieuwe handreiking laat zien dat we inmiddels in een vervolgfase zitten: op basis van praktijkervaringen wordt uitgelegd waar we nu staan met monitoring. We doen dat – hopelijk – op een toegankelijke manier, op basis van de concrete use cases voor woningcorporaties. Dan heb je het over inzicht voor de bewoner, inzicht in het technisch functioneren van installaties, benchmarking, monitoren rond prestatiegaranties, preventief onderhoud en als laatste het slim aansturen van installaties, wat nog een beetje in de sfeer zit van toekomstmuziek.”
Geen Bentley maar Volkswagen Golf
Rens Verbruggen: “Toen we begonnen met deze handreiking hebben we bedacht wat er in de basis van een monitoringssysteem moet zitten, even los van de EPV. Als je daar vat op hebt kun je beginnen met het optuigen van een simpele en goedkope basis-oplossing. Daarna kun je het systeem stapsgewijs uitbreiden. We zeggen altijd dat EPV-monitoring in feite de Bentley onder de monitoring-oplossingen is, terwijl de slimme meter wat meer in de buurt komt van een oud Dafje. Met de basis die we in deze handreiking beschrijven mikken we daar tussenin, zeg maar op een Volkswagen Golf.”
Maarten Hommelberg: “De handreiking bevat een diagram – een pagina vol kleurtjes – waarin wordt samengevat wat de verschillende use cases zijn, van eenvoudig naar complex, en wat je nodig hebt om op een betaalbare manier eenvoudig te beginnen. Een belangrijk technisch verschil dat we maken zijn oplossingen gebaseerd op interne en externe sensoren. Kort door de bocht: externe sensoren zijn in principe duurder, maar ook nauwkeuriger dan de interne sensoren die door de fabrikant in een installatie worden ingebouwd.”
Marten Witkamp: “Maar zodra we dit diagram op papier hadden, realiseerden we ons dat er ook partijen zouden komen die kiezen voor een ‘hybride’ aanpak. Dus een combinatie van interne en externe sensoren, om zo te besparen op de kosten en toch een hoge nauwkeurigheid te krijgen. En we hadden het nog niet bedacht, of we vingen op dat partijen dit nu al doen in de praktijk. Je gaat dan bijvoorbeeld één op de tien omvormers meten met een externe kWh-sensor. Dit soort ontwikkelingen illustreert vooral dat we nog maar net aan het begin staan van de optimalisatie van monitoring.”
Rens Verbruggen: “Toen we een paar jaar geleden begonnen met het thema monitoring waren er nog niet veel fabrikanten die de mogelijkheid boden om de interne sensoren uit te lezen. Inmiddels zijn er meerdere aanbieders die dat beginnen te standaardiseren en de data-protocollen openstellen, waardoor het steeds minder moeite kost om installaties uit te lezen. Anders gezegd: het besef dat je meerwaarde kunt creëren door data te delen breekt steeds meer door bij de aanbieders. Dat is een verschuiving, die in de toekomst zal doorzetten. Het hele gebied is dus nog steeds in beweging en in die zin gaat deze handreiking echt over monitoring anno nu.”
Wegwijzer monitoring
De auteurs van de handreiking hebben onlangs ook meegewerkt aan nieuwe website: de Wegwijzer monitoring. Deze website is ook weer bedoeld voor corporatie-medewerkers, maar dan vooral degenen die met het inkoop-proces te maken hebben.
Marten Witkamp: “Deze website heeft een andere functie dan de handreiking. De productinformatie die je hier vindt is bedoeld voor corporaties die al besloten hebben dat ze gaan monitoren: een veel latere fase in het proces dus. Maar als je dus al een beeld hebt van wat je zou willen doen met monitoring, dan kun je op deze website zien welke oplossingen er op de markt zijn en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Dat is dus vooral handig voor inkopers die een shortlist willen maken van het aanbod. Je kunt hier bijvoorbeeld ook een demo aanvragen van een fabrikant.”
“Ik wil ook graag een oproep doen: als er woningcorporaties zijn die relevante producten missen op deze website, dan horen we dat graag. Daarnaast willen we de site graag gaan verrijken met reviews van woningcorporaties die al gebruik maken van deze producten.”
Meten is weten?
Monitoring gaat in de kern over het in de bouw veelgehoorde adagium ‘meten is weten’. Maar je kunt het ook omdraaien: meten – een sensor uitlezen bijvoorbeeld – is beslist niet hetzelfde als weten wat je te doen staat. Wat denken de auteurs van die laatste stelling?
Maarten Hommelberg: “Klopt! Meten is niet hetzelfde als weten want er zitten allerlei effecten in de data die je van tevoren niet bedacht of verwacht had. Je moet dus heel goed naar de data kijken.”
Rens Verbruggen: “Daarnaast zit er nogal wat variatie in de datakwaliteit. Dat is destijds een reden geweest waarom Stroomversnelling de Monitoring Norm heeft ontwikkeld, die bevordert dat er beter gemonitord wordt.”
Marten Witkamp: “Meten is inderdaad niet hetzelfde als weten, omdat degene die meet niet per sé dezelfde is als de persoon die iets moet weten. De meting vindt niet altijd z’n weg van de sensor naar de mensen die beslissingen moeten nemen op basis van data.”
De Handreiking Monitoring is een aanrader voor iedereen die op een slimme manier wil gaan meten aan energie-prestaties!