Zoeken

Generic filters
Exact matches only
Stroomversnelling op linkedinStroomversnelling op twitterStroomversnelling op youtubeStroomversnelling op flickr

Stroomversnelling raadpleegt leden over focus op all-electric

Tijdens de Samenwerkdag van 26 september, in Utrecht, ontvouwde Stroomversnelling haar aangescherpte ideeën over de koers die de vereniging de komende jaren wil aanhouden. De ontwikkeling van all-electric (wijk)concepten staat daarbij centraal. Er is momenteel – zeker in de politiek – veel aandacht voor de warmtenet-problematiek. Toch weten we nu al dat dit géén oplossing is voor minstens 60% van de Nederlandse woningvoorraad. De behoefte aan goed doordachte all-electric concepten, vanuit een realistische kijk op netcongestie, is dan ook evident. En niet onbelangrijk: Stroomversnelling heeft een sterke all-electric track record.

Ivo Opstelten (directeur Stroomversnelling) opent de Samenwerkdag met een korte duiding van het huidige politieke klimaat in Nederland: “Het regeerakkoord laat een verontrustende dualiteit zien: enerzijds committeren we ons aan de klimaatdoelen, anderzijds worden de instrumenten waarmee we die doelen moeten halen flink afgeknepen. Stroomversnelling maakt zich zorgen over die wankelmoedige aanpak. Want als er één ding zeker is, dan is het wel dat op deze manier in de komende jaren de business case voor verduurzaming van de bestaande woningvoorraad verslechtert. Voor de vorm wachten we nog op de KEV-doorrekening van het PBL, maar feitelijk staat het nu al vast dat er alsnog aanvullend beleid moet komen om de gestelde doelen écht te halen.”

Focus op all-electric

Ivo Opstelten: “Twee jaar geleden heeft Stroomversnelling een meerjarenplan geschreven voor vier jaar. Dat plan gaan we nu al herzien. We denken dat er op dit moment in Nederland te weinig aandacht is voor de all-electric route, en dat Stroomversnelling juist op dit punt een belangrijke bijdrage kan leveren. De warmtenet-problematiek is relatief overzichtelijk en een aantal betrokken partijen heeft elkaar al goed weten te vinden. All-electric daarentegen is op dit moment in Nederland vooral een verzameling van uitdagingen. Er is dan wel een Landelijk Actieprogramma Netcongestie, maar netcongestie is zeker niet de enige showstopper. Welk soort concepten horen er nou bij all-electric? Op woning- en wijkniveau? Daar willen we het met onze leden over hebben: hoe kijken jullie tegen dit idee aan en wat betekent dit voor jullie?”

Energietransitie Dataset
Stroomversnelling heeft in de afgelopen maanden samen met Watch-E de basis gelegd voor kwantitatieve analyses die het ontwikkelen van nieuwe all-electric concepten de benodigde stevigheid geven. De Energietransitie Dataset bevat inmiddels monitoring gegevens van meer dan 250 gerenoveerde woningen uit 6 verschillende projecten, op één na allemaal EPV-waardig. De set bevat nu een miljard datapunten, maar dat moeten er snel veel meer worden, mede op basis van andere typen all-electric concepten of hybride concepten. De eerste analyses worden vandaag gepresenteerd aan de leden.

Ivo Opstelten: “Deze dataset is nu al een belangrijke asset, die het verschil maakt bij besluitvorming. Diverse partijen, waaronder ministeries en netbeheerders, zijn zeer geïnteresseerd en willen onze analyses graag in hun modellen en scenario’s verwerken.”

Simon Verduijn en Marten Witkamp (beiden Stroomversnelling) hebben zich de afgelopen maanden verdiept in de monitoringdata. Zij presenteren de eerste resultaten van hun data-analyses. Zie voor technische details en grafieken deze uitgebreide presentatie.


Simon Verduijn: “We zijn gestart met een analyse van wat er gebeurt als je salderen afschaft voor EPV-woningen. Daarna kwam al vrij snel de netcongestie-problematiek op tafel; het tweede vraagstuk waar we naar hebben gekeken. Het project is afgelopen januari gestart en feitelijk zitten we nu nog in de pilot-fase. Op dit moment willen we vooral te weten komen hoeveel tijd en moeite erin gaat zitten, en wat je allemaal kunt met deze monitoringdata. Uiteindelijk willen we goed onderbouwd, op basis van praktijkgegevens, gaan werken aan betere all-electric oplossingen en concepten. Naar aanleiding van eerder onderzoek wisten we al dat je data op 5 minuten-basis nodig hebt, en dat je per project minstens 20 woningen nodig hebt om het bewonersgedrag er gedeeltelijk uit te kunnen filteren. Het AVG-aspect is ook heel belangrijk bij dit project. Dat houdt bijvoorbeeld in dat we de dataset zelf niet gaan publiceren, alleen onze analyses.”

Meten aan netcongestie
Simon gaat kort de kenmerken van de doorgemeten projecten langs (zie ook de presentatie vanaf p. 6). Dan wordt het meten aan netcongestie geïntroduceerd aan de hand van de zogenaamde ‘jaarbelastingduurkromme’ en het gemeten piekvermogen – per project – dat de warmtepomp trekt in de koudste weken van het jaar.


Een jaarbelastingduurkromme is een grafiek die toont hoe vaak een bepaald vermogen gedurende het jaar wordt gevraagd (zie ook de presentatie p. 12). Marten Witkamp constateert dat de netimpact van warmtepompen bij de doorgemeten projecten kleiner is dan over het algemeen wordt aangenomen. De kromme laat zien dat de piekbelasting zelden boven de 1,5 kW uitkomt. Dit geldt met name voor de beter geïsoleerde woningen en voor bodemwarmtepompen. Marten ziet overigens naar aanleiding van deze analyse nog veel potentie voor verdere verlaging van de piekbelasting: “Met relatief weinig warmtebuffering kun je de pieken sterk afvlakken. Daarnaast kun je ook denken aan het zodanig inregelen van de warmtepomp dat de pieken op blokniveau gespreid worden.” Er valt uiteraard nog veel meer te zien in de data. Warmtepompen die niet optimaal zijn ingeregeld bijvoorbeeld: met die informatie in de hand kun je maatregelen nemen die de levensduur van een systeem verlengen.

All-electric focus
Simon Verduijn legt vervolgens uit wat we ons concreet moeten voorstellen bij een scherpere focus op all-electric concepten: “De nadruk ligt daarbij op het technische en het economische vlak. Zowel op gebouwniveau als op grotere aggregatieniveaus, met voorlopig als grootste niveau de wijk. Met name die wijken waar minstens 80% van de gebouwen een woonfunctie heeft. In zo’n wijk kan ook een WKO-oplossing worden ingezet, die we dan ook zien als onderdeel van een all-electric concept.”

Ivo Opstelten: “Stroomversnelling is een vereniging van aanbieders, afnemers én gemeenten. Juist die mix zorgt ervoor dat dit niet alleen een theoretische exercitie wordt, maar dat nieuwe inzichten daadwerkelijk kunnen worden geïmplementeerd in wijken waarvan nu al bepaald is dat ze in de toekomst all-electric moeten worden. De ervaring die daar wordt opgedaan zou vervolgens moeten leiden tot opschaling.”

“Anders geformuleerd: Stroomversnelling concentreert zich niet langer op wijken waarvoor een HogeTemperatuur of MiddenTemperatuur warmtenet is voorzien. Het is wél mogelijk dat er hier en daar een hybride wijk tussen zit.”

Er volgt een uitgebreide discussie, en aan de reacties van de leden is te merken dat de plannen goed vallen. Het gegeven dat all-electric op dit moment een wat stiefmoederlijke behandeling krijgt ten opzichte van de uitrol van warmtenetten, en dat juist Stroomversnelling een rol kan pakken die ervoor zorgt dat er minder projecten spaak lopen, wordt breed herkend.

Agendasetting all-electric
Klaas Vegter (programmamanager Landelijk en regionaal beleid) sluit de Samenwerkdag af met een raadpleging van de leden over de mogelijke gevolgen van een aangescherpte all-electric koers voor lobby en agendasetting. Klaas geeft aan dat we rond 2040 zo’n 250.000 woningen per jaar moeten kunnen elektrificeren om het doel voor 2050 te halen: “Dat is het perspectief dat we voor ogen moeten houden. De vraag is dan wat we de komende vijf jaar als Stroomversnelling moeten doen om eraan bij te dragen dat dergelijke aantallen mogelijk worden gemaakt. Welke marktcondities zijn daarvoor nodig?”

Klaas maakt daarbij een onderscheid tussen marktcondities voor financiering (o.a. beëindigen salderen, uitbreiden EPV, hypotheekruimte), regelgeving (o.a. Europese wetgeving, Nationale Richtlijnen, wijkuitvoeringsplannen) en uitvoering (o.a. netcongestie, arbeidscapaciteit, industrialisatie).

Hoewel Stroomversnelling ‘programmatisch’ in de wedstrijd staat – met de blik op de lange termijn dus – wijst Klaas erop dat de afgelopen jaren de actualiteit ook heel bepalend is geweest voor bestuurlijke en politieke activiteiten. “Twee jaar geleden hadden we het perspectief dat de gasbelasting omhoog zou gaan, dat er normering zou komen voor hybride warmtepompen en dat het afschaffen van salderen niet door zou gaan. Nu zitten we in een situatie waar de belasting op aardgas weer omlaag gaat, de normering van hybride warmtepompen verdwenen is, en salderen wél wordt afgeschaft. Dat vraagt dus om andere activiteiten vanuit Stroomversnelling.”

Dan legt Klaas aan de leden de open vraag voor wat er nodig is om de groei van all-electric mogelijk te maken, en waar de prioriteit van Stroomversnelling dan zou moeten liggen. Robin Paalvast (voorzitter Stroomversnelling) tekent hierbij aan dat onder het huidige politieke gesternte alleen het werken aan marktcondities mogelijk niet genoeg is om het gewenste resultaat te bereiken: “Misschien moeten we ook beter uitleggen waarom die betere marktcondities überhaupt nodig zijn”.

Alle reacties die in de daaropvolgende discussie zijn opgehaald worden gebruikt als input voor het nieuwe jaarplan. Wordt vervolgd.

Download de presentatie van Simon Verduijn en Marten Witkamp

Deel dit bericht via social media: