Verslagen van enkele deelsessies van Energy-Up
Hieronder vind je korte verslagen van een aantal deelsessies die werden gehouden tijdens het Energy-Up event van Stroomversnelling, dat plaatsvond op 11 mei 2022.
Deelsessie Monitoring: over grenzen heengaan
Tijdens de deelsessie over monitoring staat er een draagbare meterkast op het podium. Voor veel mensen is de meterkast misschien een plek waar je bijvoorbeeld de stofzuiger opslaat, maar voor de circa 60 mensen in de zaal vandaag gebeurt er hier veel meer: naast een gewone slimme meter hangt nog een klein kastje, dat weer verbonden is met een aantal meters die stroom-, water- en warmtegebruik peilen. Het is illustratief voor deze deelsessie, waarvan het doel is om monitoring minder abstract en meer tastbaar te maken.
Zo heeft Stroomversnelling bijvoorbeeld weliswaar beschreven wat de belangrijkste zes ‘use cases’ zijn voor monitoring, maar je krijgt pas een gevoel bij het belang hiervan als je hoort hoe in de praktijk duizenden euro’s bespaard wordt doordat instellingen van een warmtepomp op afstand kunnen worden aangepast. En zo zijn er talloze verhalen tijdens deze sessie.
Tenslotte verkennen de deelnemers – aan de hand van de casus Vlaanderen – met elkaar hoe de energiemarkt aan het veranderen is. Het wordt voor bewoners steeds lastiger om grip te houden op hun energielasten, door onder andere variabele energielasten en de versobering van de salderingsregeling. Monitoring moet in de toekomst niet alleen maar meten, maar ook steeds meer kunnen sturen, om energielasten beheersbaar te houden. In België is dit al een feit, in Nederland zou dit ook wel eens sneller kunnen gaan dan verwacht.
“Klaar is Case” – Zo kan het ook!
De afgelopen twee jaar is door marktvertegenwoordigers, de VNG en het Rijk veel gesproken over de hoogte van de warmtevraag waar alle woningen voor 2050 naartoe zouden moeten worden gebracht. Een hoogte waarbij alle woningen aardgasvrij en CO2-neutraal verwarmd kunnen worden. Vaak werd gesteld dat de doelstellingen niet te scherp moeten worden geformuleerd, omwille van haalbaarheid in de praktijk. Dit heeft geresulteerd in de door BZK vastgestelde ‘Standaard & streefwaarden’.
Onder het motto ‘goed voorbeeld doet volgen’ werd tijdens de deelsessie “Klaar is Case” gesproken over een communicatie-campagne rond voorbeelden die inzoomen op hoogwaardige renovatieoplossingen. Aanpakken die verder gaan dan de nu vastgestelde ‘Standaard’ voor de warmtevraag. Tijdens de sessie passeerden drie voorbeelden van hoogwaardige renovatieoplossingen de revue.
Sander Willems vertelde over het project Akkerwinde waarin Willems Vastgoedonderhoud voor Woonforte 199 woningen aardgasvrij-klaar heeft gemaakt met een buitenzijdige isolatieaanpak in combinatie met de installatie van een balansventilatie, waardoor ze in één keer naar A++ zijn gebracht. Hoewel de gasketels nog zijn gebleven (2 jaar oud), zijn de woningen volledig klaar om later volledig all-electric te worden, en zelfs EPV-waardig. De keuze voor deze aanpak is onder andere gebaseerd op basis van een TCO (Total Cost of Ownership) benadering.
Hierna vertelde Jelske Sterkman van 2nd Skin over de totstandkoming van hun 2nd skin concept waarmee zij in 2020 134 appartementen hebben opgewaardeerd. Ook in dit concept was buitenzijdige isolatie de basis. Het eerste project hiermee vond plaats in 2020 toen de Corona pandemie meteen behoorlijk wat aanpassingsvermogen vergde van uitvoerders, corporatie en huurders. Het grote enthousiasme van de bewoners over het gerealiseerde resultaat smaakt naar meer.
Tot slot lichtte Ivo Opstelten één van de voorbeelden toe uit de NOM projectendatabase waarin verschillende nieuwbouw en renovatieprojecten te vinden zijn op het niveau Nul-op-de-Meter. Hij liet zien hoe via de database niet alleen basisgegevens van de projecten te vinden zijn maar ook additionele informatie zoals video’s.
Uit alle voorbeelden kwam duidelijk naar voren hoe belangrijk bewonerscommunicatie is, niet slechts om te komen tot een breed gedragen akkoord op de aanpak aan de voorkant, maar vooral om de bewoners goed aangehaakt te houden tijdens het te doorlopen proces en hen te helpen optimaal gebruik te maken van de prestaties van de nieuwe woning.
Meer weten of ook je voorbeeld aandragen voor de Klaar is Case campagne? Neem contact op met Klaas Vegter.
De Shift voor bestuurders
50.000 huishoudens nog voor komende de winter uit de energiearmoede halen lukt niet zomaar. Om te verkennen wat hiervoor nodig is hebben de initiatiefnemers van Future Factory, waaronder Stroomversnelling, tijdens de sessie ’De Shift voor bestuurders’ een concept voorgelegd aan een aantal bestuurders (en aanwezige niet-bestuurders). Zij hebben hier vervolgens over meegedacht. De kern van het idee is dat huurders gecompenseerd worden voor hun energierekening tot het moment dat hun woning gerenoveerd wordt naar een energieneutrale woning, waarvoor ook EPV gevraagd wordt. Als tegenprestatie moeten zij daar een renovatievoorstel voor tekenen. Dat geeft corporaties de mogelijkheid om lang van te voren te renoveren woningen beschikbaar te hebben waar huurders in wonen die op de korte termijn uit de energiearmoede zijn. Voor producenten van industriële renovatie (componenten) kan hierdoor flow en schaal ontstaan, wat hen weer de mogelijkheid geeft om efficiënter, beter en voorspelbaar te produceren.
Belangrijke doelen achter dit idee zijn:
– creëren van een volumestroom van 25.000 woningen per jaar vanaf 2026 (inclusief opbouw tot en met 2025 telt dit op tot de eerste 50.000 woningen gerealiseerd in 2026);
– verhogen van de arbeidsproductiviteit met een factor 25 door vol in te zetten op schaalbare renovatiecomponenten.
De sessie was geslaagd en heeft veel huiswerk en opvolging voor de initiatiefnemers opgeleverd. Wordt beslist vervolgd.
E, F en G weg ermee, en gelijk verder dan label B
Een eerste set prestatieafspraken omvat de opgave om versneld de E, F en G labels uit te faseren. Voor veel corporaties een duivels dilemma, want dit kan afleiden van de lange en middellange termijndoelstellingen. Aan de hand van de aanpak van Woonmeij uit Schijndel, bij monde van Frans Brouwers, is lang en uitvoering stil gestaan bij deze dilemma’s. Woonmeij heeft nadrukkelijk gekozen voor het vasthouden aan inzetten op het verlagen van de netto warmtevraag tot onder de 50 kWh_th/m2, geen label B dus. Niet iedere aanwezige vond dit handig, zeker niet als er een warmtenet aan (gaat) komen. Dan zou die extra isolatie onnodig zijn. Ook werd de stelling geponeerd dat met extra zonnepanelen en een zware warmtepomp zowel de labelstappen alsook energieneutraliteit behaald kunnen worden. Kortom, de aanpak kent veel richtingen. Waar de grootste groep het wel over eens werd, is dat het altijd vanuit een plan moet gebeuren. Zo is ook het verhaal en de aanpak van Frans begonnen. Vanuit het duurzaamheidsbeleid van Woonmeij is er een koers bedacht om dit gerealiseerd te krijgen: “Wat we in dit plan kunnen passen doen we, voor de paar woningen die we nu missen maken we een ‘klein’ extra programma. Hierdoor blijven we ongestoord werken aan ons plan en bereiken we onze lange termijn doelen gewoon.”