Verslag van de Stroomversnelling Samenwerkdag op donderdag 7 maart in Houten
Hans van Velthoven (Marketing en Strategie Stroomversnelling) en Leen van Dijke (Voorzitter Stroomversnelling) leiden de Samenwerkdag van 7 maart in met een kort rondje langs de media. Leen van Dijke becommentarieert het meest opvallende energietransitie-nieuws van de afgelopen weken.
BENG en de bouwproductie
Minister Ollongren heeft aangegeven dat de hoogte van de BENG-eisen de bouwproductie niet mag schaden, maar: “we kunnen de lantaarndragers natuurlijk niet de lead geven,” reageert Leen van Dijke. “De klant moet straks jarenlang een hogere energierekening betalen als deze plannen doorgaan. Je krijgt later spijt als je nu de lat niet hoog genoeg legt.”
Huurders de klos?
Paulus Jansen (Directeur Woonbond) stelt dat het oneerlijk is dat huurders straks de kosten moeten betalen van verduurzaming. “Ik ben het eens met de stelling, maar de manier waarop het debat gevoerd wordt klopt niet helemaal,” vindt Van Dijke. “Ik ben beducht voor het sentiment dat de lasten terecht gaan komen bij de huurders. Als je op het juiste moment de juiste dingen doet is de energietransitie gewoon betaalbaar. Tijdens de klimaatakkoord-onderhandelingen is er gesproken over het inzetten van de verhuurdersheffing. Ik verwacht dat de politiek inderdaad daartoe zal besluiten.”
Stand van zaken Klimaatakkoord
Het laatste nieuwsbericht gaat over reacties in Den Haag op het Klimaatakkoord: “Sommige politici wekken de indruk dat het akkoord dat er nu ligt weer terzijde kan worden geschoven, maar het is toch echt een deal tussen de polder en het kabinet. Als je je daar niet aan houdt komt de betrouwbaarheid van de politiek in gevaar,” meent Leen van Dijke. Stroomversnelling heeft een flinke bijdrage kunnen leveren aan de onderhandelingen. Het resultaat is positief te noemen: “Als ik terugkijk denk ik dat we zo’n tachtig procent van onze wensen hebben kunnen realiseren. Ik noem de thema’s woonlastenneutraliteit, objectgebonden financiering, een goede definitie van ‘spijtvrij’ renoveren en de overgang van labelstappen naar meting van daadwerkelijke prestaties, uitgedrukt in kWh/m2. Dat laatste maakt energieprestaties van vastgoed berekenbaar en controleerbaar. Grosso modo hebben we veel dingen voor mekaar gekregen, maar ik ben uitermate kritisch over de beschikbaarheid van warmtenetten en de definitie van ‘duurzame warmte’; er worden op dat punt overspannen verwachtingen gecreëerd.”
NOM Keur wordt onafhankelijk keurmerk
Ivo Opstelten (Directeur Stroomversnelling) maakt vervolgens plenair bekend wat er de komende tijd gaat gebeuren met het NOM Keur. “Toen het NOM Keur werd neergezet was het niet onze ambitie om als Stroomversnelling zelf ‘stempels uit te gaan delen’. We zagen wél dat er een keurmerk ontwikkeld moest worden voor nul-op-de-meter, maar we wilden geen keuringsinstituut worden. Het komende half jaar gaan we op zoek naar een geschikte partij die gespecialiseerd is in het afgeven van keuren. Boekhoudkundig en formeel is het NOM Keur inmiddels gescheiden van Stroomversnelling. De huidige ontwikkeltafel NOM Keur wordt veranderd in de ontwikkeltafel Prestatiegericht Bouwen.”
Deelsessie ‘Waar staan we met BENG’
Vanaf 1 januari 2020 moet de minimale energieprestatie van alle nieuwbouwwoningen bepaald worden aan de hand van de prestatie-indicatoren BENG 1, 2 en 3. De voorlopige hoogte van de lat, zoals die in november 2018 is voorgesteld door de Rijksoverheid, heeft tot veel commotie geleid. Ivo Opstelten legt in de BENG-deelsessie uit waarom Stroomversnelling de internetconsultatie over de voorgenomen BENG-eisen heeft aangegrepen om haar zorgen te uiten: “de bewoner en het klimaat mogen straks niet de rekening gepresenteerd krijgen omdat de BENG-eisen onder de maat liggen van wat veel bouwpartijen nu al in de praktijk kunnen en doen”. Omdat veel reguliere bouwpartijen BENG zullen hanteren als plafond, zullen de woonlasten voor de consument onnodig stijgen, en valt de innovatie in de bouw stil. Andere nadelen zijn het ontbreken van een praktisch toepasbare en meetbare indicator voor de schilkwaliteit, onnodig hoge netbelasting en ook de gestelde klimaatdoelen, die zo verder uit zicht raken. “Daarom pleit Stroomversnelling ervoor om de impact op de woonlasten centraal te stellen bij de kostenoptimalisatie studies. We adviseren om de netto warmtevraag toe te voegen aan het BENG-stelsel, en om het ambitieniveau beter te laten aansluiten op in het Klimaatakkoord gestelde doelen.” In de sessie is met de aanwezigen opgehaald welke vervolg acties kunnen bijdragen aan het vergroten van bewustzijn in de maatschappij en bij de politiek om de zorgen weg te nemen met nieuwbouw-beleid op het juiste niveau.
Deelsessie Subsidie voor aardgasvrije wijken
TKI Urban Energy zoekt innovatieve marktpartijen die willen inschrijven op de tender ‘Korte termijn innovaties naar aardgasvrij’. Vanaf 1 april 2019 gaat deze first-come first-serve tender open. Er is 12,5 miljoen Euro beschikbaar voor consortia met een goed plan. Michiel van der Vight vertelde tijdens deze sessie hoe partijen de kans op een succesvolle aanvraag kunnen vergroten.
Workshop Gemengd Bezit
Voor woningcorporaties is het verduurzamen van gemengd (gespikkeld) bezit een lastige opgave; zelfs als het gaat om een eenvoudig rijtje woningen met een enkele uitgeponde woning ertussen. Iedere casus kent zijn eigen financiële, technische, organisatorische en sociale vraagstukken, waardoor er geen standaard oplossing voorhanden is. Met het toenemend belang van de wijkaanpak – op weg naar een aardgasvrije gebouwde omgeving – komt ook het vraagstuk van gemengd bezit snel hoger op de agenda.
We kennen inmiddels een klein aantal praktijkvoorbeelden van mogelijke oplossingsrichtingen. Daarbij moet om te beginnen helder onderscheid worden gemaakt tussen projecten met grondgebonden woningen en hoogbouw, en tussen verschillende percentages koop- en huur. Tijdens de sessie blijkt – aan de hand van vijf sterk verschillende casussen – hoe divers en complex de oplossingen kunnen zijn. Er komen soms juridische constructies aan te pas die hoog scoren op creativiteit, maar lastig zijn te volgen voor niet-juristen. Felix van Gemen en Maurice Coen van Stroomversnelling hebben de reacties uit de zaal op de casussen verzameld. Zij gaan deze informatie benutten om te bepalen waar en op welke wijze Stroomversnelling dit jaar invulling gaat geven aan het thema ‘gemengd bezit’.
Deelsessie Juiste keuzes maken bij wijkaanpak
In de deelsessie over de wijkaanpak wordt de eerste versie gepresenteerd van de Knooppuntenkaart die momenteel door Stroomversnelling ontwikkeld wordt. Het betreft een instrument dat in heel Nederland door alle betrokken partijen kan worden gebruikt om in het complexe proces van een (langdurige) wijkaanpak scherp in beeld te krijgen wat de belangen zijn van verschillende stakeholders, en welke belangrijke keuzemomenten de einduitkomst (onherroepelijk) bepalen. Een deelnemer van de Gemeente Amsterdam signaleert dat een belangrijk voordeel van de knooppuntenkaart is dat er niemand wordt voorgetrokken, omdat de methodiek neutraal en faciliterend is. Dit verschilt dus nogal van de aanpak van sommige adviesbureaus. Aan de Stroomversnelling ontwikkeltafel ‘Wijken met nieuwe energie’ wordt de knooppuntenkaart verder uitgewerkt. Een eerste versie is over enkele maanden beschikbaar.
Hegeman Bouwgroep behaalt NOM Keur op Toepassing
De samenwerkdag werd afgesloten met de feestelijke uitreiking van een NOM Keur op Toepassing aan Evert van Kooten en Gerjan Bloemendal van Hegeman Bouwgroep. Het Keurmerk is uitgereikt voor een appartementencomplex dat gerealiseerd is voor woningbouwcorporatie Mitros.