Proeftuin Panningen-centrum - Peel en Maas

Context Peel en Maas
Ruud van de Bosch zegt over de context in het dorp Panningen: “Deze proeftuin was in eerste instantie een bewonersinitiatief vanuit de lokale energiecoöperatie Peel Energie, die windpark Egchelse heide (deels) exploiteert. Deze energiecoöperatie heeft eind 2018 aan GroeneWarmte gevraagd om een haalbaarheidsstudie te doen voor een collectief systeem. Die studie is mede gefinancierd door de gemeente Peel en Maas en de provincie Limburg. Vervolgens is er in 2021 een PAW-aanvraag ingediend en in maart 2022 verkregen. Het grootste deel van het PAW-subsidiegeld gaat naar verbetering van de woningen. Dat wil zeggen: isolatie, kierdichtingen aanpassing van het warmte afgiftesysteem zoals het aanpassen van bestaande radiatoren. Iedere woning wordt gescand om te kijken wat er nodig is om de woning ‘aansluit-ready’ te maken. De energiecoöperatie heeft 15 energiecoaches opgeleid die de buurt in gaan om bewoners algemene voorlichting te geven, en om de woningscans te doen. De bewoners krijgen op basis van de scan een aantal opties aangeboden waaruit ze kunnen kiezen, inclusief budgettering en bijbehorende financieringsmogelijkheden.”

Het project bestaat uit een systeem voor levering van warmte en koude, waarbij het lokale aardgasverbruik zo snel mogelijk wordt uit gefaseerd, de stroombehoefte uit het net zo laag mogelijk is en dat alles tegen zo laag mogelijke kosten o.a. door een strakke planning.

“De gemeente Peel en Maas is geen opdrachtgever in dit project, maar gaat akkoord met de plannen op voorwaarde dat er voldoende draagvlak is onder de bevolking. Dat draagvlak is er. Dit blijkt onder andere uit de resultaten van een enquête onder 3500 bewoners, en uit positieve reacties tijdens voorlichtingsavonden. De eerste uitdaging is nu om 70% deelname te realiseren onder de bewoners van de proeftuin. Daarna moeten de vergunningen, het ontwerp en de contracten gereed worden gemaakt. De realisatie van het Warmte/Koude-net moet worden zeker gesteld en met publieke netbeheerder Enpuls is recent een intentieverklaring getekend. Daarnaast moeten we een langjarige exploitant vinden. Hiervoor heeft GroeneWarmte een proces ingericht en een projectplan in uitvoering, gericht op de laagste kosten voor het project en voor de afnemers.”

Vragenlijst
1. Is er een koudevraag? Zo ja, wordt deze gekoppeld aan de warmtevraag?
Ja, in de proeftuin wordt in principe aan elke afnemer ook koude aangeboden. Daarbij wordt de  warmte die daarbij vrijkomt duurzaam ingezet voor de warmtelevering.

2. Wordt er gebruik gemaakt van warmtepompen? Zo ja, wordt er dan ook aan een vorm van peakshaving gedaan om de belasting van het elektriciteitsnet te beperken?
Ja, in fase 1 tijdelijk met als warmtebronnen buitenlucht en retourwarmte uit koude-levering. In fase 2 en 3 wordt met warmtepompen de temperatuur alleen verhoogd indien de seizoensbuffer onvoldoende warmte kan leveren.

De woningen worden voorzien van een voorraadvat voor het warm tapwater. De gasketels voor de piekvoorziening (tijdelijk, zolang er in het systeem nog geen seizoensbuffer is) zorgen ook voor demping van de pieken. Verder wordt onderzocht of lokale productie (het windpark van de energiecoöperatie) kan worden gematched met lokale vraag. De grootschalige buffer die de demping van pieken moet realiseren, een Ecovat, komt pas in fase 2, waarna dit onderdeel ‘5G-ready’ is.

3. Wordt er gebruik gemaakt van lokale energiebronnen?
Ja, buitenlucht, restwarmte, zonthermie en de retourwarmte van de koudelevering. De restwarmte kan komen van de lokale steenfabriek en koelhuizen. Er is ook nog een biomassacentrale van een tuinder in de omgeving waar (tijdelijk) gebruik van gemaakt kan worden. De elektriciteit komt mogelijk van het windpark.

4. Worden er laagwaardige energiebronnen gebruikt bij een laagwaardige vraag?
Ja, buitenlucht en LT restwarmte. Verder sluiting van warmte- en koude kringlopen via koude levering.

5. Is het systeem vraaggestuurd?
Ja

6. In hoeverre is er nog fossiele energie nodig?
Voor de pieken zijn tijdelijke gasketels voorzien in de clusters. Dit betreft 20% van de jaarlijkse vraag. Daarnaast draaien de warmtepompen op ‘de gemiddelde stroommix van het net’. In fase 2 wordt door middel van warmteopslag het aandeel fossiel aanzienlijk verminderd omdat de stroommix duurzamer wordt.

7. In hoeverre worden de afnemers geschikt gemaakt voor LT?
Het water van het net gaat met maximaal 55°C de woningen in. Woningen worden geschikt gemaakt middels isolatie, kierdichting, eventueel aanpassing van het warmte afgiftesysteem en een systeem voor koeling . Mogelijk zijn de huidige radiatoren al geschikt en anders kan men overstappen naar LT-radiatoren of bestaande radiatoren retrofitten. Elke woning krijgt een advies m.b.t. ‘aansluit-ready’ maken inclusief koeling en inclusief budgettering en financieringsplaatje.

Terug naar het artikel

Proeftuin Generalenbuurt – gemeente Eindhoven

Proeftuin Zuidwolde – gemeente Het Hogeland

Proeftuin Panoramabuurt – gemeente Vlissingen

Proeftuin Heeg – gemeente Súdwest-Fryslân